Sind hóa đàn bò vàng

Bò vàng của ta nhỏ con khối lượng trung bình khoảng 160-180 kg, tỷ lệ thịt xẻ thấp, sản lượng sữa thấp (300-400 kg) chỉ đủ cho bê con bú. Đặc tính qúy cuả bò Vàng là thích nghi tốt với khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, chịu đựng được với mức độ nuôi dưỡng kém, ăn uống kham khổ, chống chịu được nhiều loại bệnh tật và kí sinh trùng nhiệt đới, mắn đẻ. Chúng ta không thể chọn lọc bò Vàng thành bò cho sữa năng suất cao. Vì vậy cách nhanh nhất là cải tiến bò Vàng theo hướng sữa thông qua con đường lai tạo. Giống bò cho sữa nổi tiếng thế giới là Holstein Friesian (HF) màu lông lang trắng đen, có nguồn gốc từ Hà Lan. Từ thế kỷ 18 các nước trên thế giới đã nhập giống này về với mục đích cải tạo đàn bò điạ phương theo hướng sữa. Từ những năm 1970 nước ta đã nhập giống bò này từ Trung quốc và Cuba để lai tạo với bò điạ phương để cho con lai lấy sữa.

Tại sao phải Sind hoá đàn bò Vàng?

Chúng ta không thể gieo tinh giống bò sữa Hà Lan có tầm vóc lớn (600 - 800 kg) cho bò Vàng vì thai sẽ lớn bò mẹ không có khả năng sinh đẻ bình thường. Mục đích của công tác Sind hoá bò Vàng là cải thiện tầm vóc bò Vàng mà vẫn giữ được đặc tính qúy của nó như đã có. Để đạt được mục đích này, trước tiên chúng ta gieo tinh các giống bò Zebu (bò có u) như bò Sind, Brahman, Sahiwal, Ongole cho bò Vàng. Các giống bò này tầm vóc không quá lớn, có nguồn gốc nhiệt đới nên thích nghi tốt với khí hậu nóng ẩm, vì thế con lai sinh ra phát triển rất tốt trong điều kiện Việt Nam. Những năm gần đây nhà nước đã tiến hành chương trình Sind hoá đàn bò trên phạm vi cả nước. Nghĩa là sử dụng bò đực Sind hoặc tinh của nó gieo cho bò cái Vàng để ra bò lai Sind có tầm vóc lớn hơn.

Cách nhận biết bò cái lai Sind đủ tiêu chuẩn để gieo tinh bò sữa

Bò Vàng không có u, lông vàng hoặc pha đen, thấp, ngắn, bụng to. Tùy theo mức độ pha máu giữa bò Vàng với bò Sind, bò lai Sind có màu lông vàng cánh dán. Đầu dài, trán dô, tai cúp, có u cao vừa phải, yếm thõng nhiều nếp nhăn, âm hộ cũng có nhiều nếp nhăn, thân dài, cao, bụng thon, đuôi dài, chóp đuôi lông đen. Khối lượng lớn hơn bò ta. Bò đực: 400 - 450 kg, bò cái: 250 -300 kg.

Sản lượng sữa cao hơn: 800 - 1200 kg/245 ngày vắt sữa nên nuôi con nhanh lớn hơn bò ta.

Từ bò cái lai Sind có thể tiếp tục lai tạo theo 3 hướng sau:

Sử dụng tinh các giống bò sữa như: Hà lan (HF), Jersey; Browsiss để tạo ra con lai hướng sữa.

Sử dụng tinh các giống bò thịt cao sản như Charolais, Limousin, Simmentan... để tạo ra con lai hướng thịt.

Sử dụng tinh bò Tarentaise, Abondance để tạo ra con lai kiêm dụng thịt sũa hoặc tiếp tục lai với bò Zebu để nâng cao tầm vóc con lai theo hướng cày kéo, thịt và sữa.

Bò cái làm nền để lai tạo với bò đực giống cao sản thịt hoặc sữa gọi là bò nền. Một bò cái lai Sind có tầm vóc từ 220 kg trở lên là đạt tiêu chuẩn trọng lượng để gieo tinh với bò đực Hà lan. Tốt nhất là chỉ gieo tinh bò đực ngoại cho bò cái nền từ lứa đẻ thứ 2 khi cơ thể đã phát triển hoàn chỉnh.