Sữa bột cân: Vừa dùng vừa lo

Khách hàng có người mua về làm bánh, lại có không ít người mua về pha cho trẻ em uống. Tuy nhiên, tùy tiện sử dụng loại mặt hàng này có thể gây ra ngộ độc khi ăn bánh, trẻ suy giảm miễn dịch…

Chất lượng đảm bảo bằng… mồm

Tại nhiều cửa hàng tạp hóa trên phố Hàng Buồm, chợ Đồng Xuân, bên cạnh các loại sữa có thương hiệu được đóng trong hộp thì loại sữa bột cân cũng được nhiều cửa hàng bày bán. Tuy rằng không được trưng bày công khai song chỉ cần có khách đến hỏi mua là người bán sẽ nhiệt tình tư vấn xem khách cần mua loại gì để vào trong lấy hàng và “mua bao nhiêu cũng có”.

Trong khi, các loại sữa nhập khẩu có thương hiệu thường được bán với giá rất đắt, hộp 400gr dao động từ 200.000 – hơn 400.000 đồng/hộp thì sữa bột bán theo cân lại gây choáng ngợp với mức giá không thể “bèo” hơn, chỉ từ 60.000 – 90.000 đồng/kg. Ngoài giá rẻ, điểm chung của các sản phẩm sữa bột này là “4 không”: không nhãn mác, không thành phần, không cơ sở sản xuất,  không hạn sử dụng.

Khi được hỏi về sự “4 không” này, đa số các chủ cửa hàng đều khẳng định mập mờ rằng đây thực chất sữa được nhập trong các bao lớn, khối lượng chừng 25 kg nên người bán hàng chủ động san chiết sang các túi nilon nhỏ để dễ bán lẻ cho khách hàng. Còn nếu muốn đầy đủ thông số thì chỉ có nước mua nguyên cả bịch 25kg. Để tăng thêm độ tin tưởng, chủ hàng thường quảng cáo miệng rằng loại sữa bột này là hàng nhập từ Hà Lan, New Zealand, Hàn Quốc nên đảm bảo chất lượng.

Người bán còn tư vấn kỹ, nếu mua làm nguyên liệu sản xuất bánh ngọt thì chỉ cần mua loại rẻ khoảng 60.000 đồng/kg, để làm kem hoặc sữa chua thì loại thích hợp là 70.000 đồng/kg. Khi được hỏi đâu là loại sữa bột “xịn” nhất chuyên để cho trẻ nhỏ uống thì người bán hàng giới thiệu loại “nhập từ New Zealand” và cái giá của sữa bột “xịn” này được người bán khẳng định chỉ 90.000 đồng/kg.

Mang theo thắc mắc làm sao phân biệt được độ “xịn” của sữa bột cho trẻ em và sữa bột làm bánh, kem, người bán hàng giải thích loại sữa cho trẻ nhỏ có độ mịn, khả năng hòa tan cao và cũng giàu chất đạm, dinh dưỡng hơn. Nếu muốn biết chất lượng sản phẩm chênh nhau ra sao thì cứ mua đồng thời hai sản phẩm về dùng mẫu là biết liền sự khác biệt. Để tiếp tục mời chào cho mẫu sữa bột cho trẻ nhỏ có giá “ưu đãi” này, người bán hàng còn cho biết loại sữa này không chỉ đảm bảo dinh dưỡng mà còn có mùi vị dễ uống nên trẻ nhỏ rất thích, chỉ cần cho bé dùng một thời gian là sẽ thấy tăng cân. Đó cũng là lý do tại sao loại sữa này được khá nhiều bà mẹ ưa chuộng.

Sữa bột là mặt hàng thiết yếu nhưng cũng rất nhạy cảm, đi kèm với hàng loạt các vụ bê bối liên quan đến việc không đủ lượng đạm, chứa chất độc hại gây ảnh hưởng sức khỏe. Đó là chỉ tính riêng các loại sữa bột cao cấp, có giá thành cao và thị trường tiêu thụ rộng. Còn với loại sữa bột cân ký hiện nay thì chắc chắn “mối họa” nó mang tới người tiêu dùng sẽ còn cao hơn rất nhiều.

Thực chất loại sữa bột cân ký này vốn là nguyên liệu để làm bánh, kem, sữa chua hoặc chế biến một số loại đồ uống như trà sữa… thế nhưng hiện nay bên cạnh mục đích này thì nó còn được bán tràn lan cho những người lao động thu nhập mua về cho con uống với những lời quảng cáo rất “bùi tai”. Trong cả hai vai trò làm nguyên liệu hay uống trực tiếp thì loại sữa bột này vẫn chứa đầy các nguy cơ cho sức khỏe người dùng. Các thông số không có, hạn sử dụng không ghi, khi được mua để sản xuất bánh, kem, sữa chua, có thể người dùng sẽ dễ bị ngộ độc. Còn nếu được dùng cho trẻ uống, vì lượng đạm, dinh dưỡng không đảm bảo nên trẻ bị chậm phát triển, suy giảm hệ miễn dịch.

Mầm họa cho sức khỏe

Theo luật định, những sản phẩm sữa đã được chia lẻ để bán cân vẫn được phép lưu hành trên thị trường trong điều kiện được dán tem phụ với đầy đủ thông tin ngoài bao bì. Bên cạnh đó, người trực tiếp chiết lẻ sữa phải được học về nội quy ATVSTTP, đã có giấy khám sức khoẻ… Thế nhưng rất ít cơ sở bán lẻ tuân thủ nội quy này.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, sữa dành cho trẻ em phải có hàm lượng đạm từ 25 - 30%KL. Trẻ sử dụng sữa thấp đạm trong thời gian dài sẽ bị chậm phát triển, giảm miễn dịch... về lâu dài, các cơ quan khác như gan, thận, tim sẽ bị ảnh hưởng.

BS Đào Thị Yến Thủy (Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM) cho rằng, người tiêu dùng không nên chọn mua những loại sữa không có nguồn gốc, xuất xứ, nhãn mác bao bì không rõ ràng bởi đa phần chúng thường kém chất lượng hoặc thiếu vệ sinh. Khách hàng chỉ nên đặt niềm tin vào những nhãn hiệu sữa có uy tín trên thị trường, có sự kiểm soát, thanh tra của các ban ngành chức năng. Đặc biệt, không có loại sữa gì có thể thay thế được sữa mẹ.

Thanh Thu